Sütün dünya çapında binlerce yıldır tüketilmektedir. Tanım olarak, kadınların ve memeli dişi hayvanların ürettikleri besin bakımından zengin sıvıdır. En çok tüketilen türler inek ve keçi sütüdür. Batılı ülkeler en sık inek sütü tüketiyor.
Süt tüketimi, beslenme dünyasında çok tartışılan bir konudur, bu nedenle sağlıklı mı yoksa zararlı mı olduğunu merak edebilirsiniz. İşte sütün bilimsel olarak sağladığı yararlar.
Sütün beslenme profili oldukça etkileyicidir. Sonuçta, yenidoğanları tamamen beslemek için tasarlanmıştır. Süt, mükemmel bir vitamin ve mineral kaynağıdır. Birçok diyette eksik olan potasyum, B12, kalsiyum ve D vitaminini sağlar.
Süt aynı zamanda iyi bir A vitamini, magnezyum, çinko ve tiamin kaynağıdır. Ek olarak, mükemmel bir protein kaynağıdır ve konjuge linoleik asit (CLA) ve omega-3’ler de dahil olmak üzere yüzlerce farklı yağ asidi içerir. Konjuge linoleik asit ve omega-3 yağ asitleri; diyabet ve kalp hastalığı riskini azaltmak da dahil olmak üzere birçok sağlık yararına sahiptir.
Sütün besin içeriği, geldiği ineğin beslenmesi gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Örneğin, çoğunlukla ot yiyen ineklerden elde edilen süt, önemli miktarda daha yüksek konjuge linoleik asit ve omega-3 yağ asitleri içerir. Ayrıca, organik ve otlarla beslenen inek sütü, iltihabı azaltmaya ve oksidatif stresle savaşmaya yardımcı olan, E vitamini ve beta karoten gibi daha yüksek miktarda yararlı antioksidan içerir.
Süt, zengin bir protein kaynağıdır. Protein, vücudunuzdaki büyüme ve gelişme, hücresel onarım ve bağışıklık sistemi düzenlemesi dahil birçok hayati fonksiyon için gereklidir. Sütün “tam protein” olduğu düşünülür, bu da vücudunuzun optimal düzeyde çalışması için gerekli olan temel amino asitlerin dokuzunun tümünü içerdiği anlamına gelir.
Sütün içinde bulunan iki ana protein tipi vardır; kazein ve peynir altı suyu proteini. Her ikisi de yüksek kaliteli protein olarak kabul edilir. Kazein, inek sütünde bulunan proteinin çoğunluğunu oluşturur ve toplam protein içeriğinin %70-80’ini oluşturur. Peynir altı suyu %20 civarındadır. Peynir altı suyu proteini, tümü sağlık yararları ile bağlantılı olan dallanmış zincirli amino asitler lösin, izolösin ve valini içerir. Dallanmış zincirli amino asitler kas yapımında, kas kaybını önleme ve egzersiz sırasında enerji sağlamada özellikle yardımcı olabilirler.
Süt içmenin, birçok çalışmada yaşla ilişkili kas kaybını azalttığı bulunmuştur. Daha yüksek miktarda süt ve süt ürünleri tüketimi, yaşlılık döneminde daha fazla tüm vücut kas kütlesi ve daha iyi fiziksel performans demektir. Sütün ayrıca sporculardaki kas onarımını arttırdığı gösterilmiştir. Birkaç çalışma egzersiz yaptıktan sonra süt içmenin kas hasarını azaltabildiğini, kas onarımını teşvik edebileceğini ve hatta kas ağrısını azaltabileceğini göstermiştir. Ayrıca, egzersiz sonrası toparlanma için pazarlanan yüksek oranda işlenmiş proteinli içeceklere doğal bir alternatiftir.
Süt içmek uzun zamandır sağlıklı kemiklerle ilişkilendirilmiştir. Bu, kalsiyum, fosfor, potasyum, protein ve (otla beslenen, tam yağlı süt ürünlerinde) K2 vitamini dahil olmak üzere güçlü besin kombinasyonundan kaynaklanmaktadır. Bu besinlerin tümü, güçlü ve sağlıklı kemikleri korumak için esastır. Vücutta kalsiyumunun yaklaşık %99’u kemiklerde ve dişlerde depolanır.
Süt, kalsiyum için mükemmel bir besin kaynağıdır. Diyetinize süt ve süt ürünleri eklemek, osteoporoz gibi kemik hastalıklarını önleyebilir. Çalışmalar süt ve süt ürünleri tüketiminin, özellikle yaşlılık döneminde, osteoporoz ve kırık riskini düşürdüğünü göstermektedir.
Dahası, süt kemik sağlığı için kilit bir besin kaynağı olan iyi bir protein kaynağıdır. Protein, kemik hacminin yaklaşık %50’sini ve kemik kütlesinin yaklaşık üçte birini oluşturur.
Bazı çalışmalar süt tüketiminin obezite riskini düşürdüğünü göstermektedir. İlginç bir şekilde, bu fayda sadece tam yağlı sütle ilişkilendirilmiştir. 18.000’den fazla orta yaşlı ve yaşlı kadını içeren bir çalışma, daha yüksek yağlı süt ürünleri tüketmenin daha az kilo alımı ve daha düşük obezite riski ile ilişkili olduğunu göstermiştir.
Süt, kilo kaybına katkıda bulunabilecek ve kilo alımını önleyebilecek çeşitli bileşenler içerir. Örneğin, yüksek protein içeriği, daha uzun bir süre boyunca doygun hissetmenize yardımcı olur. Ayrıca, sütteki konjuge linoleik asit, yağ parçalanmasını teşvik ederek ve yağ üretimini önleyerek kilo kaybını artırabilir.
Ek olarak, birçok çalışma, düşük obezite riski ile kalsiyum açısından zengin diyetleri ilişkilendirmiştir ve yüksek seviyelerde diyet kalsiyumunun yağ parçalanmasını desteklediğini ve vücutta yağ emilimini engellediğini göstermiştir.
Süt, birçok sağlık yararı sağlayan besleyici bir içecektir. Ayrıca, diyetinize kolayca eklenebilen çok yönlü bir bileşendir.
Süt içmenin yanı sıra günlük alışkanlıklarınıza dahil etmek için şu fikirleri deneyin:
Smoothie: Sağlıklı smoothieler için mükemmel, yüksek proteinli bir besindir. Besleyici bir atıştırmalık için yeşillik ve az miktarda meyveyi birleştirmeyi deneyin.
Yulaf ezmesi: Sabahları yulaf ezmesi veya sıcak mısır gevreği yaparken daha lezzetli, daha besleyici bir alternatif sunar.
Kahve: Sabaha kahve veya çayla başlarken, içeceğinizdeki faydalı besinleri artıracaktır.
Çorbalar: Lezzeti ve besin değerleri için en sevdiğiniz çorba tarifine eklemeyi deneyin.
Süt meraklısı değilseniz, benzer besin profillerine sahip başka süt ürünleri de vardır. Örneğin sütten yapılan şekersiz yoğurt aynı miktarda protein, kalsiyum ve fosfor içerir.
Dyt. Serkan Sıtkı Şahin
[email protected]
Kadinvekadin.net özel içeriğidir.
Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için veri politikamızı inceleyebilirsiniz.